https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240305-8.pdf
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. Maddesinin Üçüncü ve Dördüncü Fıkralarının Anayasa’ya Aykırı Olduklarına ve İPTALLERİNE İLİŞKİN Anayasa Mahkemesi'nin 23/1/2024 T. 2023/130 E. 2024/17 K. Sayılı Kararı
(Resmî Gazete: 5 Mart 2024)
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu m.94, f.3 uyarınca: “Sigortacı sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde feshedebilir” hükmü bulunmaktadır. Dolayısıyla, sigortalı araç işleteninin değişmesi hâlinde, bu durumun aracın önceki işleteni tarafından sigortacıya bildirilmesinden itibaren sigortacı tarafından sözleşmenin on beş gün içinde sona erdirilebileceği, sona erdirilmediği takdirde sözleşmenin devam edeceği anlaşılmaktadır.
Anılan maddenin 4’üncü fıkrasında ise: “Sigorta fesih tarihinden onbeş gün sonrasına kadar geçerlidir.” denilerek, sözleşmenin, sona ermesinden itibaren on beş gün sonrasına kadar geçerli olduğu vurgulanmıştır.
Buna göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının feshedilmesi konusunda sigortacıya takdir yetkisi tanıyan, feshedilmediği takdirde sözleşmenin aynı şartlar altında hüküm ve sonuç doğurmaya devam etmesine imkân tanıyan ve sözleşmenin feshi sonrasında sigorta sözleşmesinin on beş gün daha geçerli olmasını öngören kurallarla, sigortalı aracı işletenin değiştiği durumlarda, bu aracın işletilmesi sebebiyle zarar gören üçüncü kişilerin uğradığı zararın tazmin edilmesinin güvence altına alınması amaçlanmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91’inci maddesinin birinci fıkrası gereğince, mali sorumluluk sigortaları karayolunda motorlu taşıt işletenlerin Kanun’un 85’inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere yaptırılmaktadır. Aracın devri ile sigortalı işleten, işleten sıfatını kaybetmektedir. Dolayısıyla, kurallar uyarınca sigorta şirketi, sözleşmenin tarafı olmayan yeni işletenin üçüncü kişilere verebileceği zararları sözleşme ilişkisinin tarafı konumundaki önceki işletenin rızası olmaksızın belli bir süreyle teminat altına almaktadır.
Önceki işletenin aracı satmakla araç üzerindeki fiili ve hukukî hâkimiyeti sona erer.
Anayasa Mahkemesi Kararı’nda kişinin, üzerinde hukukî ve fiili olarak denetim ve kontrol imkânına sahip olmadığı kişilerin fiillerinden sorumlu tutulmasında zorunluluk bulunmadığını, aracın devri suretiyle araç üzerindeki her türlü kontrol ve denetim yetkisini yitirmiş bulunan sigortalının artık işleten sıfatı da kalmadığı hâlde sözleşmenin sigorta şirketince feshedilmemesi durumunda sözleşme süresince, sözleşmenin feshedilmesi hâlinde dahi fesih tarihinden itibaren on beş gün boyunca yeni işletenin üçüncü kişilere vermiş olduğu zararlardan sorumlu tutulabilmesine imkân tanıyan kuralların gerekli olmadığı kanaatine varmış ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının Anayasa’ya aykırı olduklarına ve İPTALLERİNE, iptal hükmünün Resmî Gazete’de yayımlandığı (5 Mart 2024) tarihten başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine, 23/01/2024 tarihinde oy birliğiyle karar vermiştir.